استاد عبدالرحمن پیرانی دبیرکل جماعت دعوت و اصلاح در نشست شورای مرکزی که در روز ٢٠ فروردین‌ماه برگزار شد، ضمن توصیه‌ی همگان به توشەگیری از ماه رمضان، بر حفظ استقلال تشکیلاتی و عدم وابستگی و دنباله‌روی تأکید کرد.
مشروح بیانات دبیرکل به شرح زیر است:
بسم الله الرّحمن الرّحیم
الحمدلله وکفی والصلوة والسلام علی النبی المصطفی وعلی آله واصحابه ومن بهدیه اقتدی
در آستانه ماه مبارک رمضان و بهار قرآن قرار داریم. فرصت گران‌قدری که شایسته تأمل و تدبر در جهت درک عظمت این ماه و لحظات ناب و برکات ماندگار آن و بهره‌ی کافی از این موسم غفران و ضیافت پروردگار هستی است. برخی علما در تبیین و تحلیل حدیث «کُلُّ عملِ ابْنِ آدم لهُ إِلاَّ الصِّیام، فَإِنَّهُ لی وأَنَا أَجْزِی بِهِ» فرموده‌اند:
الف: روزه عبادتی است که در آن ریا واقع نمی‌شود، رازی بین عبد و خالق است.
ب: معنای جمله «وأَنَا أَجْزِی بِهِ» این است که خداوند می‌فرماید: تنها من میزان و مقدار ثواب آن را می‌دانم برخلاف سایر اعمال که ثوابش از ده برابر تا هفتصد برابر و اضاف مضاعفه مگر روزه که «لا یعلم ثوابه الا الله».
ت: «الصوم لی» یعنی روزه محبوب‌ترین عبادت نزد خداوند و مقدم بر سایر عبادات است.
ث: در جمله «الصوم لی» نسبت روزه به خداوند خالق نشانه‌ی تعظیم و تشریف و بیان‌گر جایگاه رفیع عبادت روزه است.
فرصت را غنیمت می‌شمارم ضمن عرض تبریک و تهنیت این مناسبت فرخنده از پیشگاه پروردگار منان برای تمامی اهل ایمان توفیق صیام و قیام و عبادتی مقرون به رحمت و غفران و رضوان الهی را مسألت می‌دارم و آرزو می‌کنم به برکت ماه رمضان و نزول قرآن درهای رحمت الهی بر روی مردم ایران گشوده شود و از شر ویروس کرونا و تنگناهای زندگی رهایی یابیم و قرن جدید سرشار از آرامش و آسایش، رفاه و پیشرفت باشد. «و ما ذالک علی‌الله بعزیز»
در یک نگاه کلی نسبت به فعالیتهای چهار دهه‌ی گذشته جماعت، علی‌رغم وجود برخی موانع، مشکلات و ناملایمات از یکسو و کاستی‌ها، قصورها، تقصیرها و فرصت‌سوزی‌ها از دیگر سو، جماعت، کارنامه‌ی نسبتاً موفقی دارد و به برخی ویژگی‌ها، دستاورها، فرهنگ‌سازی‌های ارزشمندی نایل آمده است از آن جمله:
- استقامت و ماندگاری بر عهد با پروردگار که دین از دو رکن اساسی اجابت و استقامت تشکیل می‌شود: «وَ الَّذِينَ جاهَدُوا فِينا لَنَهْدِيَنَّهُمْ سُبُلَنا وَ إِنَّ اللَّهَ لَمَعَ الْمُحْسِنِينَ»(عنکبوت: ٦٩)
توفیق استقامت پس از اجابت و شکیبایی، جایزه‌اش نصرت و موفقیت است.
- جماعت به‌ویژه در دهه‌ی نخست شکل‌گیری با برخی حوادث و مشکلات بسیار سنگین مواجه شد، اما به لطف و یاری خداوند رحمان و رحیم و تلاش اعضا توانست به صورتی حکیمانه و واقع‌بینانه با حفظ اصول و ثوابت از آن حوادث و مراحل حساس عبور کند.
ایجاد بستر مناسب برای آشنایی و ارتباط با فرهیختگانی از اهل‌سنت در سراسر کشور با تأکید بر پیمان برادری و اخوت ایمانی و خیرخواهی و خدمت به دین خدا و بندگانش و ایجاد توازن میان مصالح جمعی و ملی و قضایایی خاص محلی، در نتیجه اکنون جماعت در چهارده استانی که اهل‌سنت حضور قابل توجهی دارد، شرف حضور دارد و همواره تلاش نموده است تا در صورت فراهم شدن امکان انجام خدمات فرهنگی و اجتماعی در حد توان کوتاهی نورزد.
- بدون تردید نیروهای انسانی فهیم، توانا، متعهد و امین، بزرگترین و گران‌قدرترین سرمایه و دستاورد جماعت محسوب می‌شوند که در چهار دهه‌ی گذشته در پرتو عنایات ربانی و مجاهدت این سرمایه‌های ارزشمند توانسته‌اند در جغرافیای پهناور و متنوع میهن محبوبمان ایران، خدمات مثبت و ماندگاری را به ثبت برسانند که جز در سایه‌ی ایمان و برادری ایمانی و انسجام جمعی میسر نمی‌شد. قابل ذکر است اعضا یکی از ظرفیت‌های بالفعل و ملی می‌باشد که شایسته است مورد توجه قرار گیرد.
- رعایت کامل شفافیت و علنیت و وجود اراده‌ی جمعی برای نشر و بازتاب تمامی فعالیت‌ها، اهداف، برنامه‌ها، رویکردها، راه‌کارها، سیاست‌ها و اجتماعات و جلسات و قرار دادن آنها در معرض نگاه و قضاوت و نقد مخاطبان و شهروندان محترم.
- حفظ استقلال تشکیلاتی و عدم وابستگی و دنباله‌روی.
الف: در رابطه با بیداری جهانی مسلمانان در رأس آنها حرکت اخوان‌المسلمین که در تشکیل جماعت به عنوان الگو قرار گرفته است و از اندیشه و تجارب آنها اقتباس کرده‌ایم؛ اما به لحاظ تشکیلاتی هیچ‌گونه وابستگی‌ای نداریم و شخصیتی حقوقی به نام «جماعت دعوت و اصلاح» جماعتی است مستقل، ایرانی که تمامی تصمیمات، سیاست‌ها، اهداف و برنامه‌ها را به صورت شورایی، خود اتخاذ می‌نماید. بدیهی است وابستگی تشکیلاتی از یکسو ممنوعیت قانونی دارد و از دیگر سو نشان از عدم رشد کافی و توانایی لازم جهت انجام امور و تحقق رسالت و اهداف مورد نظر است که الحمدلله جماعت از وجود افرادی توانا، اندیشمند و فرهیخته برخوردار است و به صورت مطلوب از عهده‌ی امور برمی‌آیند. البته جماعت خود را مستغنی از تجارب دیگران نمی‌داند.
ب: حاکمیت
جماعت در طراز یک تشکل سراسری فعال نمی‌تواند از تعامل و برقراری ارتباط با حاکمیت سر باز زند؛ زیرا برقراری ارتباط مؤثر و مبتنی بر منافع ملی و خدمت به هموطنان، شخصیت‌ها، جریان‌ها و نهادها، اجتناب‌ناپذیر است و این نافی استقلال نیست. اما موضوع استقلال به فضل و لطف پروردگار حکیم و علیم و حکمت و درایت مدیران و رهبران، ساحت جماعت از هرگونه وابستگی داخلی و خارجی مبرّاست و جماعت استقلال کامل خود را حفظ نموده و خواهد نمود. زیرا طبیعت فعالیتهای جماعت بی‌نیاز از هرگونه وابستگی است.
- حاکمیت خرد جمعی و اصل شورا
جماعت، شورا را یک رویکرد و اصل تغییرناپذیر می‌داند و بر این باور است که در طول تاریخ بشر یکی از بزرگترین موانع رشد، تعالی، وحدت، همبستگی و آسایش انسان و جوامع بشری، استبداد و خودکامگی و ظلم و تمرکز قدرت قانون‌گذاری و تصمیم‌گیری و اجرا و نظارت در قبضه‌ی قدرت یک فرد و یا گروه خاص بدون رضایت و واگذاری شهروندان بوده است.
جماعت دعوت و اصلاح، «شورای مرکزی» را به عنوان تنها نهاد منتخب کنگره، برای تصمیم‌گیری در سطح کل قرار داده و تبعیت از مصوّبات و تصمیماتش را لازم‌الاجرا می‌داند و عدول از آن را نافرمانی و تخلّف سازمانی تلقّی می‌نماید.
- ویژگی‌هایی مانند اعتدال و میانه‌روی، دگرپذیری، رواداری، قانون‌مندی و پرهیز از خشونت در اندیشه و عمل و پرهیز از تعصب و فرقه‌گرایی و برگزیدن ادبیاتی معطوف به ایرانِ وطنی و احترام به حقوق شهروندی و کرامت انسانی، عدالت، مساوات و نفی هر گونه تبعیضی می‌تواند ظرفیت جماعت را برای ارائه‌ی خدمات افزون نماید.
- ایجاد و تقویت روابط با برخی شخصیت‌ها، جریان‌های داخلی و خارجی و تلاش برای وفاق و هم‌افزایی و تشریک مساعی که می‌توان گفت از تمایزات جماعت محسوب می‌شود. قابل ذکر است جماعت در شرایط و مقاطع خاصی نسبت به ایجاد و تقویت ارتباط با برخی شخصیت‌های مؤثر اهل‌سنت اقدام نمود و به شرح و تبیین برنامه‌ها، اهداف و استراتژی‌های خود پرداخت تا پیشاپیش شناخت کافی برای هرگونه همدلی و همکاری فراهم نماید.
بدیهی است جماعت نه خود را بدیل و جایگزین هیچ جمع و جریان خاصّی می‌داند و نه در اندیشه‌ی تضعیف و تخریب و حذف و به حاشیه‌راندن دیگران است و نه این‌گونه رفتارها را شایسته می‌داند.
جماعت همواره تلاش می‌کند تا دایره‌ی تأثیرگذاری و به اصطلاح جامعه‌ی هدف خود را تعیین نموده و به ایفای نقش بپردازد.
جماعت بر این قناعت است که جامعه، ظرفیت و آمادگی پذیرش و حضور تمامی فرزندانش را دارد تا برای رشد و بالندگی و انجام خدمات مفید و مؤثر با یکدیگر همکاری و همیاری نمایند و رقابتی سالم را مدیریت کنند و از امکانات و وسائل اندکی که در اختیار دارند به‌ویژه وسایل ارتباط جمعی و رسانه‌ها برای تقویت برادری، اعتلای فکری و فرهنگی و نیز کشف و بیان حقایق استفاده نمایند و از رسالت رسانه‌ای خود عدول ننمایند.
- از دیگر اهتمامات جماعت، ایجاد و تقویت پایگاه‌های دینی متنوع مانند ساخت ده‌ها مسجد و مدرسه‌ی علوم دینی در استان‌های مختلف و تشکیل مؤسسات، جمعیت‌ها و سمن‌هایی برای خدمت به هموطنان و کفالت ایتام و کمک به فقرا و احیای قربانی و افطار صائم و حضور مؤثر و به‌موقع جماعت پس از وقوع حوادث غیر مترقبه مانند زلزله و سیل و کمک به حادثه‌دیدگان و... بوده است.
اما در مورد اماکن عبادی تهران نیز باید عرض کرد که فضای ایجاد شده یکی از دستاوردهای مهم جماعت به شمار می‌آید. در واقع پس از تلاش‌های دلسوزانه جناب علامه کاک احمد مفتی‌زاده و جناب مولانا عبدالعزیز رحمة الله علیهما و شورای شمس و نیز اقدامات برخی شخصیت‌های دنیای اسلام مانند استاد قرضاوی و یا برخی وزرای اوقاف کشورهای اسلامی مثل دکتر معتوق وزیر اوقاف کویت و مرحوم دکتر حسن ترابی و نیز فراکسیون نمایندگان کُرد در مجلس شورای اسلامی و سفرای کشورهای اسلامی مقیم تهران و بعد از گذشت حدود بیست‌وپنج سال از این تلاشها و در ادامه‌ی اقدامات دلسوزانه‌ی این بزرگواران، جماعت نیز به ابتکار عملی دست زد و نسبت به اجاره و یا خرید برخی مکانها و اختصاص آنها به عبادت و نماز جمعه و جماعت و تراویح و عیدین بدون اخذ اجازه و یا هرگونه هماهنگی شخصی و یا نهادی مبادرت ورزید. پس از سپری شدن چند سال، زمانی که تعداد آنها به هفت مورد رسیده بود در دوره‌ی آقای احمدی‌نژاد، پلیس امنیت با فراخوان هیأت امنای یکی از این مکانها، به استناد صورتجلسه یک نهاد مافوق، خواستار تعطیلی این مکانها شد و این خود فتح بابی شد تا جهت پیگیری موضوع به فرمانداری و سپس استانداری و وزارت کشور و در نهایت ریاست‌جمهوری مراجعه شود و البته رونوشت مکاتبات برای رئیس وقت مجمع تشخیص مصلحت، آقای هاشمی رفسنجانی، مجمع جهانی تقریب مذاهب و فراکسیون نمایندگان اهل‌سنت در مجلس هشتم ارسال شد و طی آن رسماً بر ضرورت تداوم فعالیت این مکانها به عنوان یک حق شهروندی حداقلی تأکید شده بود. خوشبختانه مجموعه‌ی این تلاشها و البته پیگیری ویژه‌ی مرحوم هاشمی رفسنجانی، مانع موصوف را برطرف نمود.
جماعت به‌ویژه هیأت امنای مساجد و ائمه‌ی محترم و نیز دفتر مرکزی رنج‌ها و مشکلات فراوانی تحمل نموده‌اند تا این مکانها حفظ و فعالیتهای عبادی، آموزشی و فرهنگی آنها تداوم یابد و هزاران خانواده‌ی مشتاق تهرانی، که تا آن زمان مجبور به حضور در نماز جمعه‌ی سفارتخانه‌های مختلف و استماع خطبه به زبان مالاوی و اردو و عربی بودند، به منّ و کرم خداوند منان از خطبه‌های خطیبان هموطن و همزبان خود و کلاسهای متعدد قرآن و معارف و احکام بهره‌مند شدند. بدیهی است جماعت همیشه موافق بنای مسجد و یا مساجد در تهران برای اهل‌سنت بوده و در حد توان در این راستا تلاش نموده است و تمامی تلاش‌های دلسوزانه‌ی شخصیت‌های دلسوز را ارج می‌نهد.
طبیعی است وجود مکان‌های متعدد در تهران و اطراف و البرز و... و حضور مکرر نمازگزاران در این مکانها خود نوعی فرهنگ‌سازی و ایجاد زمینه‌های وفاق و ایجاد تقارب و دگرپذیری را به دنبال خواهد داشت و زمینهی لازم را برای بنای مساجد فراهم می‌نماید.
نظرات